Βρίσκεστε εδώ: Αρχική Ιστορία Υπάτης

 

ΥΠΑΤΗ (ΝΕΑΙ ΠΑΤΡΑΙ)

 

«…‘Ηρώων θρέπτειρ’ ’εναρηφόρε, πότ’ ’αγώνων 
σόν κλέος, είς τοιούσδ’ ’άνδρας ’έχεις, ‘Υπάτα»

(Τμήμα επιγραφής, σε βάθρο ορειχάλκινου αγάλματος).

«…Ηρώων μάνα ένδοξη, πρώτη στους αγώνες,
τη δόξα σου, σε τέτοιους άντρες τη χρωστάς, Υπάτη»

 

…Την 3η π.Χ. χιλιετηρίδα οι Πελασγοί κατασκεύασαν στην Υπάτη «Κυκλώπεια» τείχη, ερείπια των οποίων σώζονται μέχρι σήμερα. Οι Αινιάνες, πρo-Έλληνες Πελασγοί, αλλιώς Ενιήνες (Όμηρος) ή Αινιήνες (Ηρόδοτος), από τον 10ο αι. π.Χ., μετά τον Τρωικό πόλεμο και μέχρι τον 8ο αι. π.Χ., εγκαθίστανται στην πεδιάδα του Σπερχειού ποταμού, ανάμεσα σε Οίτη, Όθρη, Τυμφρηστό και Μαλιακό κόλπο. Οι Αινιάνες, ιδρυτικά μέλη των Αμφικτυονιών, κατάργησαν τη βασιλεία και άρχισαν να διοικούνται δημοκρατικά από αιρετούς άρχοντες. Συνέστησαν το Κοινόν των Αινιάνων, ομοσπονδιακή ένωση κωμών, «ίνα συνηνωμένοι συναγωνίζονται από κοινού κατά των παραβλαπτόντων τα κοινά συμφέροντά των» (σύμφωνα με τον Αισχίνη). Η Υπάτη, («της καλουμένης Αινιακής χώρας περί την ονομαζομένην Υπάτην λέγεται παλαιά τις στήλη ευρεθήναι», Αριστοτέλης, Περί θαυμασίων ακουσμάτων 145), ή Υπάτα (κατά Στέφανο Βυζάντιο), αναδείχθηκε πρωτεύουσα του Κοινού των Αινιάνων το 410 π.Χ. Μνημονεύεται δε και από άλλους αρχαίους συγγραφείς, όπως: Titus Livius, Λουκιανός, Ηλιόδωρος, Στράβων, Πτολεμαίος και Απουλήιος.

Οι Αινιάνες λάτρευαν και τιμούσαν με γιορτές: το γιο του Αχιλλέα, Νεοπτόλεμο, (του οποίου πίστευαν ότι ήταν απόγονοι), τον ποτάμιο θεό Σπερχειό, τον προστάτη τους Απόλλωνα Υπαταίο, καθώς και τους ήρωές τους, Τέμωνα και Φήμιο. Επίσης, λάτρευαν και απεικόνιζαν στα νομίσματά τους, το Δία, πατέρα Θεών τε και ανθρώπων, σύμβολο ενότητας και ισχύος και την Αθηνά, θεά της σοφίας, προστάτιδα των Δικών και των συνελεύσεων, καθώς και τους Ασκληπιό Υπαταίο, θεό των ιαματικών πηγών και προστάτη της υγείας τους, και την Αφροδίτη Υπαταία, θυγατέρα του Δία και της Διώνης, θεά της Γης και της Ωραιότητας. Το Κοινό των Αινιάνων έκοψε και κυκλοφόρησε τα νομίσματά του, που ήταν αργυρά και χαλκά. Η κυκλοφορία τους έγινε σε δύο περιόδους: η πρώτη από τον 4ο αι. π.Χ. μέχρι τον 2ο αι. π.Χ., και η δεύτερη από το 146 π.Χ. μέχρι το 27 π.Χ. (όταν οι Ρωμαίοι είχαν κυριεύσει την Υπάτη, από το 192 π.Χ. και είχαν παραχωρήσει στους Αινιάνες κάποια πολιτική αυτονομία). Από τους Ρωμαίους ονομάζεται Nova Patrae. Ο Αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος (63 π.Χ.-14 μ.Χ.), απονέμει στην πόλη τον τίτλο Αυγούστα (Σεβαστή). Τον 1ο αι. μ.Χ. ο Ηρωδίων, συγγενής και μαθητής του αποστόλου Παύλου, διαδίδει το χριστιανισμό στην Υπάτη όπου και μαρτυρεί, αφού διατελεί πρώτος επίσκοπός της.

Επί Ιουστινιανού (527 - 565 μ.Χ.) κτίσθηκε στην αρχαία ακρόπολη της Υπάτης φρούριο, για την απόκρουση επιδρομών. Μετά τον 9ο αι. μ.Χ., μνημονεύεται ως Πάτραι της Ελλάδας και είναι έδρα μητρόπολης. Από τo 1204 οι Νέαι Πάτραι βρίσκονται στα χέρια των Φράγκων, μέχρι το 1218 που εκδιώχθηκαν από τον Δεσπότη της Ηπείρου Θεόδωρο Άγγελο Κομνηνό Δούκα. Το 1237 η Νέα Πάτρα, όπως και όλο το Δεσποτάτο της Ηπείρου, πέρασε στα χέρια του Μιχαήλ Β΄ Άγγελου Κομνηνού. Το 1271 ο σεβαστοκράτωρ Ιωάννης Α΄ Άγγελος Κομνηνός Δούκας (νόθος γιος του Μιχαήλ Β΄), ιδρύει το Δεσποτάτο Νέων Πατρών από την Πίνδο μέχρι τον Παγασητικό και τον Κορινθιακό, με πρωτεύουσα τις Νέες Πάτρες. (Ο ίδιος έχτισε το1283 την εκκλησία Πόρτα Παναγιά στην Πύλη Τρικάλων, στα ερείπια αρχαίου ελληνικού ναού, όπου βρίσκεται και ο τάφος του). Το 1318 οι Νέαι Πάτραι καταλήφθηκαν από τους Καταλανούς, που ίδρυσαν εδώ το Δουκάτο Νέων Πατρών. Οι κυρίαρχοι Καταλανοί ηγεμόνες (βασιλείς της Σικελίας), φέρουν τον τίτλο του «Δούκα Αθηνών και Νέων Πατρών» και στη συνέχεια από το 1377, οι βασιλείς της Αραγωνίας (από τον Πέτρο Δ΄ μέχρι και σήμερα) φέρουν τον ίδιο τίτλο. Την περίοδο αυτή, από τους ξένους, αναφέρεται με τα ονόματα: La Patra, La Patria, Neopatria, Neopatrie, Neopatras, Nouvelle Patra, κ.ά.

Το 1394 κατακτάται από τους Οθωμανούς και αποτελεί έδρα Πασά και επαρχίας. Τότε η Νέα Πάτρα μετονομάστηκε σε Badra (Πάτρα) και στη συνέχεια σε Πατρατζίκ’. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας το Πατρατζίκ’ πέρασε όλα τα δεινά που υπέστη τότε ο Ελληνισμός. Κατά την περίοδο της επανάστασης του 1821, έγιναν στην Υπάτη μάχες στις 18 Απριλίου 1821 και στις 2 και17 Απριλίου 1822. Από το 1833 που απελευθερώθηκε μέχρι και σήμερα φέρει το παλιό και αρχικό της όνομα, Υπάτη. Το 1848 η Υπάτη έγινε θέατρο συγκρούσεων της αντιοθωνικής εξέγερσης και η πόλη κατακάηκε από τα αντιμαχόμενα στρατεύματα. Στις 2 Δεκεμβρίου 1942, στα ερείπια της γέφυρας του Γοργοποτάμου, δέκα Υπαταίοι πατριώτες εκτελέστηκαν από τα στρατεύματα κατοχής, ως αντίποινα για την ανατίναξή της και στη συνέχεια άλλοι έξι εκτελέστηκαν στα Καστέλλια Φωκίδας, στις 5 Δεκεμβρίου 1942. Στις 17 Ιουνίου 1944, ημέρα Σάββατο, γράφτηκε ίσως η πιο τραγική σελίδα στη νεότερη ιστορία της Υπάτης. Οι δυνάμεις κατοχής των Γερμανών, για να εκδικηθούν την Υπάτη, που ήταν ορμητήριο ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ., εισέβαλαν στην πόλη, εκτέλεσαν αμάχους πατριώτες, την λεηλάτησαν, την πυρπόλησαν και την κατέστρεψαν ολοκληρωτικά. Για τους αγώνες, τις θυσίες και την προσφορά της στην αντίσταση, η Υπάτη έχει ανακηρυχθεί Μαρτυρική Πόλη... 

Περισσότερα για την Υπάτη και τους Υπαταίους, στον εξαιρετικό ιστότοπο:

https://ypati.wordpress.com/ 

Νεότερες Εκδηλώσεις

Καμία εκδήλωση

Εκδηλώσεις

Μάρτιος 2024
Κ Δ Τ Τ Π Π Σ
1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31

Φόρμα Σύνδεσης

Η ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί cookies για την ευκολία της περιήγησης σας. Χρησιμοποιώντας τη ιστοσελίδα αποδέχεστε την χρήση τους.